Rối loạn cái xưng hô

Gần nhà tui có tiệm đồ trang trí nội thất IKEA mà tui và con gái thi thỏang ra lượm về vài thứ bày cho chật nhà. Đồ IKEA không phải hàng phẩm chất tốt, nhưng lại được ưa chuộng nhờ dễ chuyên chở, dễ lắp ráp, và kiểu dáng, đa dạng, sắc sảo, hợp với đám trẻ trẻ. Mỗi lần ráp bàn, tủ với con lại thấy thích đám viết kỹ thuật (technical writer) ở xứ này. Một người viết kỹ thuật giỏi rất tỉ mỉ, mỗi sơ đồ có định hướng rõ ràng người dùng đứng từ đâu nhìn xuống thì bộ phận nào nằm phía trái, phía phải, úp hay ngửa, gắn phần nào trước, phần nào sau. Mỗi bộ phận lại có số hiệu (part #) riêng biệt. tùy kích cỡ, chức năng mà có tên gọi khác nhau.

Trong kỹ thuật thì dân Mỹ tỉ mỉ ở cách điểm mặt gọi tên nhưng trong quan hệ xã hội thì họ lại quá ư đơn giản. Đơn giản như đang giởn ! Con với bố you, vợ với chồng you, cháu với ông cũng you. Tùy vào you nào, có lúc kính trọng you, có lúc âu yếm you, lại có lúc đá đít you ! Ra đường thích thì thank you, ghét thì f... you

Việt nam mình thì ngược lại, mình dễ dãi về danh xưng kỹ thuật nhưng lại rối rắm về tên gọi trong quan hệ xã hội. Hồi nhỏ nghe mấy bác thợ máy sửa xe cho ông già tui tòan ốc 6 ly, ốc 12 ly, heo dầu... chẳng bao giờ có chuyện part number, ấy vậy mà xe vẫn chạy phom phom ! Trong khi đó trong gia đình cũng là anh chị em nhưng bên bố gọi khác mà bên mẹ gọi khác, cũng là bên bố nhưng nam gọi khác, nữ gọi khác, lớn gọi khác, nhỏ gọi khác. Chào em gái của mẹ là chú hay chào anh trai của bố là dì sẽ là sự không hay chút nào. Ngòai đời, tôn trọng thì gọi ông, không ưa thì gọi tới bằng ... thằng! 

Nói nào xa, trước tui có quen hai thằng cha Thượng Hiền và Tuân. Hồi đi học tui tòan gọi tụi nó là mày tao. Thế rồi vật đổi, sao dời hai tên mất nết đó lại đi ... lấy vợ mà lại úm ngay hai bà cũng là bạn học của tui. Giờ sao nhỉ 

- Gọi Hiền, Tuân là mày tao như trước cho thân tình, chẳng lẽ cũng mày tao với Thủy và Vân cho bình đẳng ? 

- Gọi bạn gái mình là mày tao thì nghe thiệt là vũ phu !

- Gọi là anh chị thì thấy mình lép vế quá còn gì là cái ... địa vị 

- Gọi là tụi bay thì thành mình lên mặt

- Gọi là ông bà Hiền hay ông bà Tuân thì nghe giống ... ông bà già tui nói chuyện

- Mà cả bốn người đều là bạn vậy tui phải gọi theo bên nào cho khỏi bên trọng, bên khinh, có phải gọi ông bà Thủy, ông bà Vân không ?

- Hay gặp nhau cứ ê ê cho xong chuyện ? Rủi người ta nói tui gọi xích lô chứ gọi bạn bè gì kiểu đó

- Hay là tui gọi đồng chí Hiền, đồng chí Thủy, đồng chí Tuân, đồng chí Vân

Vậy mới nói, từ ngày đi ăn cưới về tui bị rối loạn hệ xưng hô các bác ợ

Muốn mở miệng ra nói chuyện với đám đó là cứ tsk, tsk như thằng cà lăm

Tía tui dậy uốn lưỡi bảy lần hẵng nói, tui uốn đâu cả chục bận mà chưa ra tiếng chào

Mà giờ tui phải đi gặp nha sĩ hay bác sĩ?

Nguyễn Thế Nghiệp
TV83, 12A5