As time goes by - Cassablanca

Phim Cassablanca lấy bối cảnh ở Casablanca, Maroc trong thời gian Đại chiến thế giới lần hai. Nơi đó, ngày ngày từng dòng thác người tỵ nạn vẫn đổ về để tìm cách thoát sang Lisbon và từ đó sang Mỹ. 

Chuyện phim kết thúc với hình ảnh chiếc phi cơ lao vút vào màn đêm… mờ dần, xa dần, nhòe dần… chuyến bay đưa nàng rời Casablanca cùng chồng, chỉ còn lại người đàn ông cô độc trên phi đạo dõi trông theo …

Richard Blaine (Humphrey Bogart) và Ilsa Lund (Ingrid Bergman) gặp nhau ở Paris khi chiến tranh thế giới thứ hai đã lan tràn khắp châu Âu. Tại đó họ đã nghe Sam (Dooley Wilson) hát As time goes by ở La Belle Aurore lần cuối khi quân đội Đức tiến vào Paris. Và Ilsa đã hẹn Rick là sẽ lên tàu cùng ông rời Paris.  Rồi trái tim đàn ông của Richard Blaine tức tưởi khi Ilsa Lund lỗi hẹn để ông đứng đợi trong mưa ở sân ga.

Ông đến Casablanca, tìm quên bằng công việc ở một nơi tranh tối tranh sáng đầy nguy hiểm. Tại đây ông mở Rick’s café Americain – một hộp đêm và sòng bạc với thành phần khách đủ loại từ viên chức Vichy French, sĩ quan Nazi đến dân tỵ nạn bị mắc kẹt tại thành phố cảng trên đường chạy trốn cuộc chiến đang lan rộng ở châu Âu.  Nơi đó, ngày ngày từng dòng thác người tỵ nạn vẫn đổ về để tìm cách thoát sang Lisbon và từ đó sang châu Mỹ.  Để rồi đêm đêm khi vẻ thô ráp, lạnh lùng biến mất, Rick – tên thường gọi của Richard Blaine lại đắm mình trong nỗi cay đắng cô độc từ khi mất Ilsa.  

Rồi cũng có một ngày, thời gian trở lại khi nàng bất ngờ hiện ra trước mắt ông, như thuở đắm say nào.  Tại Rick’s café Ilsa đã yêu cầu Sam hát As time goes by: “Play it, Sam. Play As time goes by.” ("Chơi đi Sam, chơi bản Khi thời gian trôi đi").  Tiếng piano rải nhẹ dịu dàng đối nghịch với tiếng súng đì đùng như những nốt lặng giữa khúc tình ca đượm buồn: “You must remember this, a kiss is still a kiss, a sigh is just a sigh, the fundamental things apply, as time goes by…” (Em hãy nhớ lấy điều này, nụ hôn vẫn là nụ hô, tiếng thở dà vẫn là tiếng thở dài, nhưng những điều quan trọng nhất vẫn ở lại khi thời gian trôi đi)  

“Play it, Sam. Play As time goes by.”

Nhưng hoa nở để rồi tàn, hội ngộ để rồi biệt ly. Ilsa đến Casablanca cùng chồng của cô là Victor Laszlo. Laszlo vốn là một lãnh tụ kháng chiến người Tiệp khắc đã từng chạy thoát khỏi trại tập trung của Đức Quốc xã và đang tìm cách vượt khỏi Casablanca và tới Mỹ.  Giằng xé giữa tình yêu chiếm hữu dành cho Ilsa với hạnh phúc và an toàn của người yêu, Rick cuối cùng đã nhường hai tấm thông hành của anh cho vợ chồng cô và giúp cô cùng chồng là Victor Laszlo (do Paul Henreid thủ vai), thoát khỏi Maroc đến Lisbon, Bồ Đào Nha để rồi từ đó tới Hoa kỳ.  Lời cuối Rick dành tiễn Ilsa: “We'll always have Paris.” ("Trong chúng ta luôn có Paris").   Tiếng piano văng vẳng yếu ớt giữa tiếng ồn của quán rượu, khúc tình ca lọt thỏm trong tiếng đạn. Hai trái tim yêu tựa vào nhau tìm lại thoáng hương xưa để rồi xa nhau vĩnh viễn.  Một ánh nhìn xa vắng của Rick, một cái nhìn băn khoăn tràn đầy lo lắng của Ilsa … dệt nên một khuôn hình tuyệt đẹp.

Những thước phim đen trắng mộc mạc kể lại câu chuyện tình yêu thời chiến đẹp mong manh. Casablanca hấp dẫn mọi thời đại, mọi thế hệ bởi trong tận sâu trái tim lòng người luôn mong đợi một tình yêu lớn trong đời. Vì tình yêu mà người ta dám hy sinh để dành tặng hạnh phúc cho người yêu.

Giờ đây gần cả thế kỷ trôi qua kể từ những trải nghiệm thương đau của cuộc chiến, về những trại tập trung và dòng người tỵ nạn bất tận vậy mà tinh cầu thân yêu của chúng ta vẫn đang oằn mình rên xiết. Xem lại Casablanca trong những ngày Nga đang tấn công Ukraine, bom đạn chiến tranh vẫn đang gào thét ở nhiều nơi trên thế giới, xung đột sắc tộc, khủng bố và bóng ma hạt nhân vẫn ám ảnh địa cầu .., lại cứ mong cái đẹp của tình yêu vị tha và âm nhạc sẽ hàn gắn thế giới như lời người nhạc sĩ tài hoa đoản mệnh Michael Jackson: Heal the world… Make it a better place for you and for me and the entire human race .  ("Xoa dịu thế giới, làm cho nơi này trở nên tốt đẹp hơn, cho bạn, cho tôi và cho cả nhân loại")

Xin hãy để những bản tình ca lãng mạn ngân nga trong tâm hồn nhân loại thay cho tiếng bom nổ, đạn rơi, để loài người đươc sống trong tình yêu dịu dàng của lời ca tiếng nhạc:

"... Woman needs man and man must have his mate
That no one can deny
It's still the same old story
A fight for love and glory
A case of do or die
The world will always welcome lovers
As time goes by ... "
("Phụ nữ cần đàn ông và đàn ông phải có bạn đời của mình.  Điều này không ai có thể phủ nhận.  Chuyện cũ vẫn thế.  Một cuộc chiến cho tình yêu và ánh hào quang.  Là làm hoặc chết.  Và thế giới vẫn luôn chào đó những đôi tình nhân.  Khi thời gian trôi đi.")

Cassablanca do hãng phim Warner Bros sản xuất, phát hành 1942,  đạo diễn Curtiz, Humphrey Bogart trong vai Richard Blaine và Ingrid Bergman thủ vai Ilsa Lund, vai Victor Laszlo do Paul Henreid đóng. Phim đoạt 3 giải Oscar cho phim hay nhất, đạo diễn xuất sắc nhất và kịch bản xuất sắc nhất. Ca khúc As time goes by  Herman Hupfeld sáng tác và do chính Dooley Wilson trong vai Sam hát. Casablanca là một trong những bộ phim kinh điển hay nhất mọi thời đại không nên bỏ qua. Còn nữa Ingrid Bergman quá đẹp, Humphrey Bogart rất là manly và giọng hát Dooley Wilson thì tuyệt vời hơn cả tuyệt vời.

TPT